ما در مقابل طبیعت مسئولیم ونباید زباله های خود را در طبیعت رها کنیم . این موارد شاید سال ها در طبیعت باشند و مضرات زیادی دارند .
با این‌که بعضی از زباله‌ها آرام‌آرام در طبیعت تجزیه می‌شوند، برخی دیگر نه‌تنها تجزیه نمی‌شوند، اثرات مخربی هم به طبیعت وارد می‌کنند. برای نجات طبیعت باید تا دیر نشده هرکس از خودش شروع کند! چراکه نجات محیط‌زیست، نجات انسان است و طبیعت زباله‌دان ما نیست.
آیا می‌دانید زباله‌هایی که در طبیعت رها می‌کنیم چقدر زمان برای تجزیه شدن نیاز دارند؟ به جدول زیر نگاهی بیندازید.
مضرات ریختن زباله در طبیعت
پسماند غذاها در محیط‌زیست، علاوه بر این‌که چهره طبیعت را زشت می‌کند، جولانگاه انواع حشرات و جوندگان می‌شود که باعث شیوع بیماری‌های عفونی هستند.
بیشترین زباله‌های ریخته‌شده در طبیعت، پسماند غذا، پوست میوه و ضایعات استخوان گوشت و مرغ و ماهی است. اگرچه این زباله‌ها مثل پلاستیک‌ها زمان زیادی برای تجزیه نیاز ندارند، انباشت این زباله‌ها در محیط‌های طبیعی مثل جنگل‌ها، هم در پوشش‌های گیاهی تأثیر می‌گذارد و هم باعث آلوده شدن محیط اطراف می‌شود.
از انباشت زباله‌ها در طبیعت شیرابه‌ای به وجود می‌آید که اگر به درون زمین نفوذ کند، سفره آب‌های زیرزمینی و چاه‌ها را آلوده می‌کند. این آب‌ها در صورتی که مستقیم به مصرف برسند و یا از طریق محصولات کشاورزی و دامی وارد بدن شوند، انسان را مسموم می‌کنند. زباله‌های ریخته‌شده در طبیعت، فاسد می‌شوند و بوی بدی هم تولید می‌کنند. یکی از گازهایی که زباله‌ها تولید می‌کنند، گاز متان است که قابل اشتعال است و ممکن است باعث ایجاد آتش‌سوزی در محیط شود. علاوه بر زباله‌های خانگی، ریختن ظروفیک‌بارمصرف در طبیعت ضربه مهلکی بر پیکر محیط زیست وارد می‌کند.
همان‌طور که در تصویر دیدیم زباله‌هایی مثل انواع ظروف مصرفی پلاستیکی و یک‌بارمصرف و شیشه‌های نوشیدنی، به حدی دیر تجزیه می‌شوند که اثر آنها تا سالیان سال در طبیعت باقی می‌ماند. این ظروف حتی قابلیت واکنش‌پذیری دارند که زندگی ما و دیگر گونه‌های جانوری را هم شدیداً تهدید می‌کنند.
زباله ها تجزیه‌ناپذیر در طبیعت
– بردهای الکترونیکی در طبیعت بسیار دیر تجزیه می‌شوند. تجزیه یک کارت عابر بانک، ممکن است تا حدود هزار سال طول بکشد.
– زباله‌هایی که حاوی فلزات سنگینی مثل یون‌های کادمیُم، روی، مس و سرب هستند باعث آلودگی آب‌های زیرزمینی می‌شوند. ریختن این زباله‌ها به رودخانه و دریاها علاوه بر بالا بردن سطح آب و خسارت به زمین‌های اطراف، جانداران آبزی را هم از بین می‌برد.
– از سوی دیگر فلزات سنگینی که وارد بدن ماهی‌ها می‌شوند، بعدها از طریق غذا به مصرف ما انسان‌ها می‌رسند.
– کیسه‌های پلاستیکی که باد آنها را همه جا پخش می‌کند هم بیشتر از دریا سر درمی‌آورند. تعداد بسیار زیادی از ماهی‌ها به دلیل بلعیدن همین پلاستیک‌های بزرگ می‌میرند. گروه زیادی از سایر موجودات مثل مرغان دریایی با بلعیدن پلاستیک‌ها و پر شدن معده‌شان از گرسنگی می‌میرند. همچنین گاهی گروهی از پرندگان به محل انباشت زباله‌ها می‌آیند و از آن تغذیه می‌کنند.
ریختن زباله، ایجاد آلودگی‌های آب‌وخاک و تخریب و برهم زدن طبیعت سلامت جامعه را به خطر می‌اندازد. برای تمیز کردن زباله‌ها از طبیعت باید هزینه زیادی شود و تضمینی هم برای پاک‌سازی کامل آن نیست؛ پس بهتر است از همان اول زباله‌هایمان را در طبیعت رها نکنیم.
البته برخی بررسی های جدیدتر انجام شده از سوی محققان حوزه محیط زیست ثابت کرده است حتی پس از 500 سال این مواد تجزیه نمی شوند و تنها به تکه های ریز و مولکولی بدل می شوند و در چنین حالتی حتی برای طبیعت و انواع گیاهان و جانوران خطرناک تر نیز هستند.
به همین دلیل نیز جریان های دریایی سالانه حجم بسیار عظیمی از زباله های پلاستیکی را از این سو و آن سوی کره زمین گرد آوری کرده و در جاهایی دیگر از سواحل آب های آزاد انبار می کنند.
طبق نظر کارشناسان علوم دریایی زباله های پلاستیکی در دریاها و اقیانوس ها ، حیات دستکم 267 گونه جانوری از جمله مرغ های دریایی، لاک پشت ها، فُک ها وانواع ماهی ها را که در پی خوردن مواد غذایی همراه با زباله های پلاستیکی هستند به خطر می اندازد.
از سویی نتایج یک تحقیق نشان می دهد تنها 20 درصد زباله هایی که از جنس پلاستیک هستند از خشکی به دریا راه می یابند و مابقی به طور مستقیم در آب دریاها فرو رفته و ته نشین می شوند.
زباله های پلاستیکی در ابعاد ریز و درشت مشکل تمامی دریاهای عالم است . به طوری که برخی از جانداران دریایی مانند انواعی از صدف ها می توانند به این زباله ها بچسبند و همراه جریان آب هزاران کیلو متر جابجا شوند که ورود این جانداران به محیط زیست جدید می تواند جانداران بومی را با مشکل روبرو کند.
همچنین برخی گونه های آبزی نیز این زباله های پلاستیک را با طعمه اشتباه می گیرند و ازآنها تغذیه می کنندکه این امر می تواند بیش از گذشته به آبزیان آسیب برساند.
علاوه بر این برخی از مرغ های در یایی بزرگ از زباله های پلاستیکی تغذیه می کنند و با وجود آنکه معده آنها پر می شود اما باز به علت نرسیدن مواد غذایی به بدنشان از گرسنگی می میرند.
اخیراً یک مستند ساز علاقمند به حوزه محیط زیست به نام “کریس جردن” فیلم مستندی از یک جزیره دوره افتاده در میان آب های اقیانوس آرام به نام جزیره “میدوی” تهیه کرده است که تصاویر آن به راستی درد آور و ناراحت کننده است.
به گفته این کارگردان جزیره میدوی پیش از این یکی از مهمترین و بهترین زیستگاه تعداد بی شماری پرنده از گونه های مختلف بود که برای تخم گذاری زادآوری و زندگی در آن سکونت داشتند.
با این حال به دلیل آنکه سالانه هزاران تن زباله پلاستیکی توسط آب های اقیانوس به سواحل آن رسید حالا به یک زباله دان بزرگ در اقیانوس آرام و یک قبرستان پرندگان بدل شده است.
مستند تهیه شده توسط کریس جردن چندی پیش در جشنواره فیلم تورنتوی کانادا پخش شد. این فیلم شرح دقیق و مستندی است از کشتار جمعی بزرگی و ضربه هولناکی به طبیعت است که همه انسان ها به دلیل تولید زباله در آن به یک اندازه سهم دارند.
در بخشی از این فیلم تصاویری از زباله های پلاستیکی شناور بر سطح آب های آزاد مانند اقیانوس ها نشان می دهد که سطح آن گاه به چندین هکتار می رسد.
این زباله ها توسط آب دریاها آنقدر جا به جا می شود تا در نهایت در سواحلی مانند جزیره میدوی به ساحل برسد و حیات زیستمندان آنجا را از بین ببرد.
به گفته کارشناسانی که در این فیلم با آنها مصاحبه شده است این میزان زباله تنها نوک کوه یخی از حجم فوق العاده ترسناکی از زباله است که ما در طبیعت رها کرده ایم و تنها این مقدارش را می بینیم.
در این مستند تصاویر نشان می دهد که پرندگان بزرگ برای جوجه های خود به اشتباه این زباله های پلاستیکی رنگ وارنگ را به عنوان غذا می آورند و درون منقار آنها می گذارند. همین هم در ادامه باعث مرگ آنها می شود.
البته این زباله ها تنها موجب مرگ جوجه این پرندگان نمی شود، بسیاری از پرنده های بالغ هم این زباله های پلاستیکی را با غذا اشتباه گرفته و آنها را می بلعند ، با این کار حجم معده آنها پر می شود و نمی توانند غذای مورد نیاز بدنشان را بخورند.
این داستان تراژیک و دردناک با مرگ و میر گسترده این پرندگان در جزیره ای که برای صدها سال زیستگاه اصلی آنها بود پایان می یابد.
تصاویر این مستند نشان می دهد به زودی گونه های زیادی از پرنده ها به دلیل خوردن زباله ها به انقراض نزدیک می شوند.
زباله های تولید شده توسط انسان ها تنها موجب مرگ پرندگان نمی شود. تا کنون عکسهای بسیاری از جانوران مختلف منتشر شده است که به دلیل گرفتار شدن در انواع زباله ها یا خوردن آنها دچار تغییر شکل فیزیکی و ایراد در ساختار فیزیولوژیک بدنشان شده است.
اگر چه جزیره میدوی در عمق 3 هزار کیلومتری از خشکی و با چندین هزار کیلومتر فاصله از ایران در دل آب های اقیانوس آرام واقع شده است، اما بدون هیچ تردیدی همه ما انسان‌های ساکن بر روی کره زمین به یک اندازه در جنایتی که در حق ساکنان این جزیره در حال وقوع است شریک هستیم.
علاوه بر این مستند جزیره میدوی تنها نشان دهنده بخشی از تاثیرات هولناک و مخرب زباله ها بر گونه های مختلف جانوری است.
بدون تردید در دل طبیعت ایران و در عمق جنگل ها و دشت و کوه های کشور زباله هایی که توسط افراد مختلف ریخته می شود زندگی گونه‌های بسیاری از جانوران و گیاهان را با خطرهای جدی و همچنین نابودی مواجه می کند.چه زباله‌هایی را هرگز نباید در طبیعت رها کنیم ؟
